Po Powstaniu

 

Do Poznania przybyła misja aljancka. 6 marca 1919 Misja aliancka wysunęła postulat wysłania pomocy wojskowej z Poznania pod Lwów w celu walki z Ukraińcami. Gen. Dowbor-Muśnicki przystał na tę propozycję pod warunkiem, że misja międzysojusznicza złoży zapewnienie, iż zostanie utrzymany układ rozejmowy z Niemcami. 19 marca 1919 Niemcy zerwali trwające od 7 marca rokowania w Poznaniu, a misja aliancka opuściła Wielkopolskę. Mimo fiaska rozmów, składano uspokajające stronę polską oświadczenia. Noules stwierdził:

20 marca 1919

Wydano rozporządzenie, na mocy którego został zniesiony germanizacyjny system dodatków służbowych (tzw. Ostmarkenzulage).

23 marca 1919

Wybory do Rady Miejskiej Poznania, w których Polacy odnieśli zwycięstwo.

24 marca 1919

Komisariat Naczelnej Rady Ludowej skierował do Rady Ministrów RP wniosek, aby dla dzielnicy pruskiej utworzyć odrębny organ administracyjny. Był on podyktowany dążeniem do zachowania odrębnych instytucji byłego zaboru pruskiego w niektórych dziedzinach, np. w samorządzie. Politycy poznańscy uważali, że przystosowanie struktury administracyjnej i gospodarczej Wielkopolski do innych dzielnic kraju ,,byłoby krokiem wstecz" (Korfanty). W Warszawie początkowo zmierzano do jak najszybszego przyłączenia ziem polskich zaboru pruskiego do państwa polskiego i ich unifikacji z pozostałymi regionami, jednak pod wpływem Paderewskiego w końcu zdecydowano, że Komisariat NRL będzie sprawował pełnię władzy aż do chwili ustalenia polskiej granicy zachodniej, a w przyszłości w całym byłym zaborze pruskim będzie istnieć odrębna władza.

5 kwietnia 1919

Uchwała Sejmu Ustawodawczego o wyborze 42 posłów z Poznańskiego.

9 kwietnia 1919

Na mocy zarządzenia Komisariatu NRL - w przemyśle, górnictwie, hutnictwie i handlu wprowadzono 8-godzinny dzień pracy.

10 kwietnia 1919

Na mocy rozporządzenia nakazano do końca kwietnia usunąć niemieckie napisy z dworców, gmachów urzędowych, nazw ulic. Niewykonanie rozporządzenia miało podlegać karze grzywny do 10 tys. marek i 2 lat więzienia. Wkrótce w ,,Tygodniku Urzędowym NRL" zaczęto publikować nazwy miejscowości w polskim brzmieniu.

16 kwietnia 1919

Zarządzenie nakazujące, by 3 maja obchodzić jako święto państwowe.

7 maja 1919

Została zainaugurowana działalność Uniwersytetu Poznańskiego, początkowo jako Wszechnicy Piastowskiej.

15 maja 1919

Wprowadzenie języka polskiego do administracji. Odtąd niemiecki mógł być stosowany tylko jako język posiłkowy. W sądownictwie jednak język niemiecki utrzymał się do 1920 roku. Stosunkowo późne wprowadzenie języka polskiego wynikało z braku dostatecznej liczby urzędników polskich.

25 maja 1919

Ze względu na możliwość zagrożenia ofensywą niemiecką, Armię Wielkopolską pod względem operacyjnym podporządkowano naczelnemu Dowództwu Wojska Polskiego, przy zachowaniu jej organizacyjnej odrębności.

1 czerwca 1919

Na terenach wyzwolonych przez powstańców przeprowadzono wybory do Sejmu Ustawodawczego. Dokonano wyboru 42 posłów.

6 czerwca 1919

Zarządzenie o stanie wyjątkowym na całym obszarze podlegającym Komisariatowi NRL. Władze cywilne podporządkowano wojskowym w pasie 20 km od linii frontu. Kilka dni później wprowadzono zarządzenie karne o zdradzie, które przewidywało karę śmierci za rozmyślne wspieranie wroga lub szkodzenie polskiej sile zbrojnej.

28 czerwca 1919

Układ w Wersalu przyznał Wielkopolskę odrodzonemu państwu polskiemu. Komisariat NRL zniósł od 1 lipca 1919 granicę celną między Wielkopolską a byłym zaborem pruskim.

9 lipca 1919

Zniesiono, z wyjątkiem strefy przyfrontowej, stan wyjątkowy.

10 lipca 1919

Posiedzenie rządu RP, na którym rozpatrywano w obecności całego Komisariatu NRL formę ustrojową byłej dzielnicy pruskiej. W czasie dyskusji ugruntowało się przeświadczenie, że różnice są zbyt duże, aby można było dokonać mechanicznego połączenia. Podjęto decyzję o utworzeniu Ministerstwa Byłej Dzielnicy Pruskiej. Stosowną ustawę w tej sprawie Sejm Ustawodawczy podjął 1 sierpnia 1919, a weszła ona w życie z dniem 12 sierpnia 1919. Funkcję ministra byłej dzielnicy pruskiej objął Władysław Seyda.

1 sierpnia 1919

Sejm Ustawodawczy uchwalił ustawę ,,O tymczasowej organizacji zarządu byłej dzielnicy pruskiej", która określała proces stopniowego włączenia Wielkopolski w skład odrodzonego państwa polskiego.

19 sierpnia 1919

Uchwała o likwidacji Naczelnej Rady Ludowej.

28 sierpnia 1919

Rozkaz dzienny nr 216 Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego o włączeniu Armii Wielkopolskiej w skład Wojska Polskiego. W Poznaniu utworzono Dowództwo Okręgu Korpusu VII.

6 listopada 1919

Formalna likwidacja Komisariatu NRL.

 

<<< W czasie Powstania                                                                       Kalendarium >>>